Gottfried Bernhard vrijheer van Swieten (geb. 29.10.1733 in Leiden, gest. 29.3.1803 in
Wenen),
Oostenrijks muziekmecenas en -liefhebber van
Nederlandse afkomst. Vanaf twaalfjarige leeftijd leefde Gottfried van Swieten in
Wenen. Van 1770 tot 1777 was hij werkzaam als diplomaat te
Berlijn en volgde gedurende deze periode waarschijnlijk compositieles bij Johann Philipp Kirnberger en
Friedrich Wilhelm Marpurg. In 1777 werd hij aangesteld tot prefect van de
bibliotheek van het keizerlijke
Weense hof. Van Swieten richtte de Gesellschaft der Associierten op, de voorloper van de Gesellschaft der Musikfreunde. Hij organiseerde elke zondag matineeconcerten bij zich thuis, waar vooral werk van J.S.
Bach en
G.F. Händel aan bod kwam en die regelmatig werden bijgewoond door W.
A.
Mozart. Van Swieten was een groot bewonderaar van C.P.E.
Bach, die de derde bundel van zijn "Sonaten für Kenner und Liebhaber" in 1781 aan van Swieten opdroeg. Van Swieten kon
Mozart ervan overtuigen de instrumentatie van het werk van Händel bij te werken en stond
Joseph Haydn bij met zowel finaciële als muzikale raad. Hij schreef niet enkel de tekstboekjes bij Haydns oratoria "Die Schöpfung" en "Die Jahreszeiten",
maar beïnvloedde ook diens
composities zelf. ook
Ludwig van Beethoven was een beschermeling van van Swieten. De
componist droeg uit dankbaarheid zijn 1ste
symfonie aan van Swieten op. .
